27.12.2022 Salı

DUYGUSAL İSTİSMAR

Duygusal istismar, bireylerin duygu ve düşüncelerini belirli bir amaç uğruna kötüye kullanılması veya çıkar sağlanmasıdır.

DUYGUSAL İSTİSMAR NEDİR?

Duygusal istismar, bireylerin duygu ve düşüncelerini belirli bir amaç uğruna kötüye kullanılması veya çıkar sağlanmasıdır. Kişilere en az fiziksel istismar kadar zarar sağlayan bir durumdur. Duygusal istismar, kişinin iyi niyetini, duygularını, fikirlerini, sevgisini veya çıkarlarını yöneterek fayda sağlamak uğruna kişiyi kandırma durumudur Hatta bazen kişiler o kadar etki altında kalırlar ki istismar altında olduklarının farkında olmazlar. Bu gibi duygusal istismar altında olmak kişilerin ruhlarına ve psikolojilerine derin yaralar açabilir. Kişiyi istismara uğratan kişi bazen bireyin eşi bazen arkadaşı iken bazen ailesi de olabilir. Bu durum kişilerin özgüvenini etkilemektedir. Çocukluk veya ergenlik döneminde maruz kalınan duygusal veya fiziksel istismar yetişkinlik dönemi temellerini atmaktadır. Kişiler çocuklukta maruz kaldıkları her şeyi özümseyerek bugünlerini oluşturdukları için onlarla konuşma diline dikkat etmeli, onlara karşı davranışlarımızı filtre etmeliyiz.

Kişiden kişiye değişmesine rağmen genel olarak baskın bir karaktere sahip olan ve ev içinde, iş ortamında vs. hükümdarlık kurmaya çalışan kişiler duygusal istismara başvurur. Yüksek sesle konuşmak, bağırarak iletişim kurmak, yardım taleplerini reddetmek, kişiler üzerinde baskı kurmaya çalışmanın ilk adımıdır. İş yerinde patronlar genelde otorite kurmaya çalıştıkları için böyle bir iletişim dilini seçmeye çalışırlar. Bu durum onlara saygınlık kazanacakların düşündürür. Fakat saygınlık kazanmanın veya isteklerin yerine getirilmesinin sağlanması istismarla sağlanamaz.

Duygusal İstismar Altında Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?

Herkes istismarcı olabilir.  Kişilerin gösterdiği sevgi ve saygı istismarı engelleyen bir durum değildir. Bazen en yakında olan insan çıkarları doğrultusunda sizi yönlendirebilir. Bunu nasıl anlarsınız;

• Eğer sizin veya yakınlarınızın can güvenliğinin tehlike altında olduğunu düşünüyorsanız,
• Eğer bir kişi davranışlarınızı, nerede olduğunuzu, kimlerle görüştüğünüzü sürekli olarak kontrol ediyorsa,
• Aşırı kıskançlıktan ötürü devamlı paranoyalar ile uğraşmak zorunda kalıyorsanız,
• İftiralar ve asılsız suçlamalar ile uğraşıp kendinizi aklamaya çalışıyorsanız,
• Artık maruz kaldıklarınız yüzünden kendinizden şüphe duymaya başladıysanız,
• Eğer etrafınızda sürekli sizinle dalga geçen, alay eden, sizi küçük düşüren birileri var ise,
• Eğer sanki sizin efendinizmiş gibi davranan ve size devamlı direktifler veren bir kişi var ise etrafınızda,
• Eğer karşınızdaki kişi bir konu hakkında üzüleceğinizi bilmesine rağmen, sizi üzene kadar üzerinize geliyorsa,
• Siz yalnız kalmak istedikçe ve bunu dile getirmenize rağmen yalnız kalmanıza müsaade edilmiyorsa,
• Herhangi bir konu hakkında doğru bilgi alma hakkınız engelleniyorsa,
• Sürekli olarak yargılandığınızı hissediyorsanız,

duygusal istismar ve manipülasyona maruz kalıyor olabilirsiniz.

Eğer İstismar Edildiğinizin Farkındaysanız;

1. İlişkinizi Sonlandırın: Bir kişi bilinçli olarak veya olmayarak sizi istismar ettiğini fark ettiyseniz ilişkinizi sonlandırmanızda fayda vardır. Çünkü zaten eğer farkında değilse durumun düzeltebileceği bir durum yoktur. Ama eğer farkındaysa bilerek ve isteyerek art niyetli bir yönlendirme yapıyorsa bu da oldukça zararlı bir durumdur. Sizi sevdiğini ve iyiliğinizi düşündüğünü söyleyen bir kişi aynı zamanda sizden çıkar sağlamaya çalışmaktadır.
2. Sınır Koymak: Eğer ki ilişkinizi sonlandırabileceğiniz bir kişi değilse, sınırları net bir şekilde çizmek oldukça faydalıdır. Bu kişi patronunuz, ailenizden birisi, eşiniz olabilir. Ailenizi veya işinizi değiştiremeyeceğiniz için insanlarla aranıza sınır koyarak onların sizleri manipüle ve istismar etmesini engelleyebilirsiniz.
3. Psikolojik Destek: Duygusal istismara uğramak en az fiziksel bir istismara uğramak kadar kişiye zarar veren bir durumdur. Duygusal istismardan kurtulmak için, kurtulduktan sonra etkilerini en aza indirgemek için psikolog ile görüşmekte fayda vardır. Psikolog ile birlikte yapılacak olan psikoterapi seanslarında problemin derinliklerine inerek nedenleri ortaya çıkabilmektedir. Bu sayede belki de neden istismarcı kişilere göz yumduğumuzu, onlara sınır çizemediğimizi veya duygusal bir istismara maruz kaldığımızı anlayamadığımızı fark edebiliriz.

Duygusal İstismar ve Çocukluk

Çocuklar ve ergenlik döneminde ki genç yetişkinler, evin içinde, sosyal yaşamlarının içerisinde, sokakta duydukları her şeyleri özümseyerek içselleştirir. Genç bireylerin yetişkinlik hayatında travmalarını, kişiliklerini, psikolojik rahatsızlıklarını belirleyen her şey bu dönemde bilinç altına işlenir. Yani çocukluk döneminde topluluk önünde ağır eleştirilere, küçük düşürülmelere maruz kalan bir kişi yetişkinlikte sosyal fobiye sahip bir kişi olabilir. Çocuklukta köpek saldırısına maruz kalan bir kişi yetişkinlik döneminde hayvanlardan korkan bir kişi haline dönüşebilir. Aynı şekilde bağırma, tehdit etme, azarlama, küçümseme, dinlenmeme gibi davranışlara maruz kalan çocuklarda bazı psikolojik rahatsızlıklar gözlemlenebilmektedir. Bunlar, konuşma yada iletişim bozuklukları, fiziksel gelişimin yavaşlaması, madde bağımlılığı, astım veya alerji gibi bazı hastalıkların şiddetlenmesi olarak görülebilir. Özellikle çocukların duygusal istismara maruz kaldığını görmek zor olabilir. Çünkü çocuğun dış görünüşünde fark edebileceğiniz bir yara bere izine rastlayamazsınız. Giyimi, beslenmesi, konuşması normal olabilir. Anlayabilmenin yollarından bir tanesi çocuğun sosyal ilişkileridir. Sosyal ilişkilerde, başarılı olamayan çocuk yaşıtları ile iyi anlaşamaz, devamlı kavga eder, arkadaş ortamında dışlanır. Ayrıca kendi yaşının gerekliliklerini yerine getirmeyen çocuklarda da duygusal istismar gözlemlemek mümkündür. Okuldayken en iyi gözlemlenebilecek olan yaşıtları gibi davranamama sorunu, tüm arkadaşları bir beceriye sahip iken veya öğrenebilirken o beceriyi kazanamayan çocukta gözlemlenebilir. Bu çocuklarda akademik başarısızlıklar, okulu bitirememe, derslere dikkat verememe, odaklanma problemi yaşama gibi sorunlarda gözlemlenebilir. Duygusal olarak istismara uğramak kişilere, çocuk yetişkin ayırt etmeksizin zarar veren ve büyük problemler doğuran bir durumdur. Çocuklarınızı duygusal olarak hem istismara uğratmamalı hem de uğramasına engel olmalısınız.

EN ÇOK OKUNAN MAKALELERİMİZ

ÇOCUKLARDA OKUL KORKUSU

TOKSİK İLİŞKİ NASIL YÖNETİLİR?

ŞİDDETİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

PSİKOLOG TERCİHİ NEYE GÖRE YAPILIR?